Ένα νέο Νεολιθικό Μουσείο, σύγχρονο και εξοπλισμένο θα αποκτήσει ο Διρός Μάνης. Το υπάρχον, που παρελήφθη πρόσφατα από την Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας Νοτίου Ελλάδος, θα αντικατασταθεί με πληρέστερο που θα αποτελεί καύχημα για την περιοχήτης Σπάρτης.Στην τοποθεσία αυτή η αρχαιολογική έρευνα των τελευταίων 40 ετών υπό τον Γ. Παπαθανασόπουλο, έχει αποκαλύψει πλούσιες ανθρωπογενείς επιχώσεις της Νεότερης και Τελικής Νεολιθικής περιόδου (5300-3200 π.Χ.).
Παράλληλα θα γίνονται παρεμβάσεις στο σπήλαιο, με σκοπό την αναβάθμιση και ολοκλήρωση των εργασιών της τουριστικής αξιοποίησης του συνόλου. Έτσι, θα δημιουργηθούν τμήματα διαδρόμων για άτομα μειωμένης κινητικότητας σε δύο αίθουσες του σπηλαίου, θα συντηρηθούν και θα αποκατασταθούν οι υφιστάμενες διαδρομές στο κεντρικό τμήμα και στην αίθουσα
λιμνών και θα αντικατασταθούν τα κιγκλιδώματα. Επίσης, θα κατασκευαστεί προθάλαμος στην είσοδο, για την προστασία του μικροκλίματος και θα γίνει αναβάθμιση των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων.
Στο σπήλαιο Αλεπότρυπας, αλλά και στον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο έχουν γίνει και άλλες παρεμβάσεις μέσα από προηγούμενα κοινοτικά πλαίσια στήριξης. Σύμφωνα με την αρμόδια εφορεία αρχαιοτήτων, υπολείπονται οι προαναφερθείσες εργασίες, καθώς και εκπόνηση βραχομηχανικής μελέτης για το υπόλοιπο τμήμα του σπηλαίου έως τη λίμνη, όπου παρατηρούνται έντονα φαινόμενα αστάθειας και διαχρονικές καταπτώσεις.
Επίσης, η δημιουργία νέου μουσείου θα απαιτήσει και ανάλογη μουσειολογική μελέτη, με βάση την οποία θα γίνει η επανέκθεση των ανασκαφικών ευρημάτων που πιστοποιούν τη χρήση του σπηλαίου από τον άνθρωπο κατά τη Νεώτερη και Τελική Νεολιθική Εποχή (έως το 3000 π.Χ., περίπου). Σε αυτά περιλαμβάνονται χρηστικά αγγεία, αποθηκευτικά πιθάρια, λίθινα και οστέινα εργαλεία, υφαντικά βάρη, κοσμήματα κ.λπ.
Ανασκαφική Έρευνα
Το σπήλαιο της Αλεπότρυπας εντοπίστηκε το 1958 από τους σπηλαιολόγους Γιάννη και Άννα Πετροχείλου στη διαδικασία αναζήτησης άλλης εισόδου του γειτονικού σπηλαίου Βλυχάδα, του οποίου, το φυσικό στόμιο βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με την στάθμη της θάλασσας.
Η αρχαιολογική αξία του σπηλαίου ήταν προφανής ήδη από το 1958. Επεμβάσεις όμως για την τουριστική εκμετάλλευσή του που πραγματοποιήθηκαν στην δεκαετία του 1960 (χωρίς να προηγηθεί ως έπρεπε η ανασκαφική έρευνα), με εκβραχισμούς και εκσκαφές, για την διαμόρφωση του χώρου και την κατασκευή τσιμεντένιων δαπέδων και διαδρόμων και κλιμάκων, καθώς και με την τοποθέτηση εκτεταμένου δικτύου ηλεκτρολογικής εγκατάστασης, είχαν ως αποτέλεσμα την καταστροφή και απώλεια σημαντικών και εκτεταμένων ανθρωπογενών επιχώσεων μεγάλου πάχους.
Η αρχαιολογική ανασκαφική έρευνα άρχισε το καλοκαίρι του 1970 και αποκάλυψε ένα θησαυρό ευρημάτων. Σύμφωνα με τα ευρήματα, στη δομή της παραδοσιακής γεωργοκτηνοτροφικής παραγωγής του Διρού έχει προστεθεί από την αρχή η διάσταση του εμποροναυτικού χαρακτήρα της οικονομίας, όπως προφανώς συνέβαινε και σε όλα τα παράκτια Νεολιθικά κέντρα στον ηπειρωτικό κορμό της Ελλάδας, που βρέχεται από το Αιγαίο. Από το είδος, το πλήθος και την ποιότητα των ευρημάτων συνάγεται ότι στον κόλπο του Διρού γύρω από την Αλεπότρυπα, αναπτύχθηκε μια πολυάνθρωπη δυναμική κοινωνία που εξελίχτηκε σε σημαντικό κέντρο, ενώ το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε από το νεολιθικό άνθρωπο ως καταφύγιο, ως κατοικία, ως μεγάλη αποθήκη αγαθών και ταυτόχρονα ως νεκροταφείο και τόπος λατρείας των νεκρών.
Τα άριστης κατασκευής εργαλεία και όπλα από οψιανό, από λίθο και κόκαλο, αλλά και από χαλκό, η εξαίρετη ανάγλυφη και γραπτή κεραμική, τα χαρακτηριστικά σύνεργα υφαντικής, τα λεπτοκαμωμένα, οστέινα λίθινα αλλά και από άργυρο κοσμήματα, τα πήλινα και μαρμάρινα ειδώλια, όπως και το άφθονο σκελετικό υλικό των θηραμάτων, μαζί με τις διάφορες λιθόκτιστες κατασκευές δηλώνουν τον πλούτο, την έκταση, την πυκνότητα, τη ζωντάνια και το υψηλό επίπεδο ζωής της νεολιθικής κοινότητας του Διρού, καθιστώντας την Αλεπότρυπα μοναδικού επιστημονικού ενδιαφέροντος και σπουδαιότητας αρχαιολογικό χώρο του νεολιθικού κόσμου.
Η αρχαιολογική αξία του σπηλαίου ήταν προφανής ήδη από το 1958. Επεμβάσεις όμως για την τουριστική εκμετάλλευσή του που πραγματοποιήθηκαν στην δεκαετία του 1960 (χωρίς να προηγηθεί ως έπρεπε η ανασκαφική έρευνα), με εκβραχισμούς και εκσκαφές, για την διαμόρφωση του χώρου και την κατασκευή τσιμεντένιων δαπέδων και διαδρόμων και κλιμάκων, καθώς και με την τοποθέτηση εκτεταμένου δικτύου ηλεκτρολογικής εγκατάστασης, είχαν ως αποτέλεσμα την καταστροφή και απώλεια σημαντικών και εκτεταμένων ανθρωπογενών επιχώσεων μεγάλου πάχους.
Η αρχαιολογική ανασκαφική έρευνα άρχισε το καλοκαίρι του 1970 και αποκάλυψε ένα θησαυρό ευρημάτων. Σύμφωνα με τα ευρήματα, στη δομή της παραδοσιακής γεωργοκτηνοτροφικής παραγωγής του Διρού έχει προστεθεί από την αρχή η διάσταση του εμποροναυτικού χαρακτήρα της οικονομίας, όπως προφανώς συνέβαινε και σε όλα τα παράκτια Νεολιθικά κέντρα στον ηπειρωτικό κορμό της Ελλάδας, που βρέχεται από το Αιγαίο. Από το είδος, το πλήθος και την ποιότητα των ευρημάτων συνάγεται ότι στον κόλπο του Διρού γύρω από την Αλεπότρυπα, αναπτύχθηκε μια πολυάνθρωπη δυναμική κοινωνία που εξελίχτηκε σε σημαντικό κέντρο, ενώ το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε από το νεολιθικό άνθρωπο ως καταφύγιο, ως κατοικία, ως μεγάλη αποθήκη αγαθών και ταυτόχρονα ως νεκροταφείο και τόπος λατρείας των νεκρών.
Τα άριστης κατασκευής εργαλεία και όπλα από οψιανό, από λίθο και κόκαλο, αλλά και από χαλκό, η εξαίρετη ανάγλυφη και γραπτή κεραμική, τα χαρακτηριστικά σύνεργα υφαντικής, τα λεπτοκαμωμένα, οστέινα λίθινα αλλά και από άργυρο κοσμήματα, τα πήλινα και μαρμάρινα ειδώλια, όπως και το άφθονο σκελετικό υλικό των θηραμάτων, μαζί με τις διάφορες λιθόκτιστες κατασκευές δηλώνουν τον πλούτο, την έκταση, την πυκνότητα, τη ζωντάνια και το υψηλό επίπεδο ζωής της νεολιθικής κοινότητας του Διρού, καθιστώντας την Αλεπότρυπα μοναδικού επιστημονικού ενδιαφέροντος και σπουδαιότητας αρχαιολογικό χώρο του νεολιθικού κόσμου.
Πηγή: Λακωνικός Τύπος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου