Εγχείρημα κάθε άλλο παρά εύκολο, αν λάβει κανείς υπόψη ότι η επίτευξη του φετινού στόχου, σύμφωνα με τον ίδιο τον υπουργό Οικονομικών Ευ. Βενιζέλο, επαφίεται ουσιαστικά στον… πατριωτισμό των Ελλήνων να πληρώσουν
τους νέους επώδυνους φόρους, χωρίς να ερωτούνται ωστόσο εάν μπορούν.
Σε διαφορετική περίπτωση, το έλλειμμα θα σκαρφαλώσει τουλάχιστον στο 9% το 2011, με αποτέλεσμα η βάση εκκίνησης για το 2012 να καταστεί δυσμενέστερη και να απαιτηθεί περαιτέρω προσπάθεια προσαρμογής. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τις παραδοχές του προσχεδίου το ΑΕΠ στην καλύτερη περίπτωση θα συρρικνωθεί το 2012 κατά 2,5%, έναντι σχεδόν 5,5% το τρέχον έτος, η ανεργία θα κυμανθεί στο 16,4% του εργατικού δυναμικού, η εγχώρια ζήτηση θα μειωθεί κατά 4,9% και η ιδιωτική κατανάλωση κατά 6% εξαιτίας της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το στόχο του μεσοπρόθεσμου προγράμματος το έλλειμμα θα έπρεπε να μειωθεί φέτος κατά 3% του ΑΕΠ, ώστε να περιοριστεί στα 16,36 δισ. ευρώ, δηλαδή στο 7,3% του ΑΕΠ, από 21,9 δισ. ευρώ ή 10,5% του ΑΕΠ το 2010. Ωστόσο η επιδείνωση της ύφεσης και η χαμηλότερη αποδοτικότητα των ληφθέντων μέτρων οδήγησαν αναπόφευκτα στον επαναπροσδιορισμό του ελλείμματος του 2011 στο 8,5% του ΑΕΠ ή στα 18,69 δισ. ευρώ.
Δημόσιο χρέος
Την ίδια ώρα δραματική είναι η εικόνα που εμφανίζει η εξέλιξη του δημόσιου χρέους, το οποίο σύμφωνα με τα στοιχεία του προσχεδίου πραγματοποιεί το 2011 άλμα κατά 19,1% του ΑΕΠ σε σχέση με το 2010 και διαμορφώνεται στο 161,8% του ΑΕΠ ή σε 356,520 δισ. ευρώ! Η ανοδική του πορεία θα συνεχιστεί και το 2012, καθώς προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 371,920 δισ. ευρώ ή 172,7% του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 10,9% του ΑΕΠ. Έντονα ανοδικά κινούνται και οι εκτιμήσεις για τις δαπάνες πληρωμής τόκων δημόσιου χρέους. Έτσι, μέσα στην τελευταία πενταετία έχει διπλασιαστεί η δαπάνη για τόκους, με αποτέλεσμα το 2012 να δαπανηθεί περίπου το 8,3% του ΑΕΠ (17,9 δισ. ευρώ), από 4,3% που δαπανήθηκε το 2007.
Υπερφορολόγηση
Το μεγαλύτερο τμήμα των εσόδων του νέου προϋπολογισμού θα προέλθει από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων και από τη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας, η αύξηση της οποίας θα ξεπεράσει το 235% (!) σε σχέση με το τρέχον έτος. Ειδικότερα, τα καθαρά έσοδα του προϋπολογισμού θα φτάσουν τα 54,2 δισ. ευρώ το 2012 έναντι 51,6 δισ. ευρώ φέτος, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 5,1% Τα έσοδα του νέου προϋπολογισμού θα προέλθουν από τις παρακάτω πηγές:
• Τα φυσικά πρόσωπα θα κληθούν να καταβάλουν φόρους εισοδήματος αυξημένους κατά 30,88%, από 8,33 σε 10,9 δισ. ευρώ, την ίδια ώρα που οι μεγάλες επιχειρήσεις θα δουν τις επιβαρύνσεις τους να μειώνονται κατά 22%, από 2,76 δισ. ευρώ σε 2,157 δισ. ευρώ. Η πρόσθετη επιβάρυνση ύψους 2,572 δισ. ευρώ προκύπτει από:
– Τη μείωση του αφορολόγητου ορίου από τα 12.000 ευρώ στα 5.000 ευρώ για τους έχοντες ηλικία άνω των 30 ετών και τους συνταξιούχους μέχρι 65 ετών και στα 9.000 ευρώ για τους νέους μέχρι 30 ετών, τους άνεργους και τους συνταξιούχους άνω των 65 ετών.
– Την κατάργηση του μέτρου της έκπτωσης φόρου σε ποσοστό 10% επί του επιπλέον ποσού από το αφορολόγητο που συγκεντρώνεται με την προσκόμιση αποδείξεων.
– Τις περικοπές των υπόλοιπων εκπτώσεων δαπανών από το φόρο εισοδήματος.
– Την αύξηση των τεκμηρίων διαβίωσης κατά 10% έως 70% για τις κατοικίες, τα Ι.Χ. αυτοκίνητα, τα σκάφη αναψυχής και τις πισίνες.
– Την επιβολή ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης 1% και στους έχοντες εισοδήματα από 5.000 έως 12.000 ευρώ, τη συνέχιση της επιβολής της εισφοράς αυτής στους έχοντες εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ και την επιβολή αυξημένων τελών επιτηδεύματος σε επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες.
• Φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας. Οι επιπλέον εισπράξεις από τις πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις των ακινήτων ανέρχονται στα 2,65 δισ. ευρώ. Συνολικά δε η αύξηση των φόρων που επιβαρύνουν την ακίνητη περιουσία φτάνει το 235,2% σε σχέση με το 2011 (3,78 δισ. ευρώ το 2012 έναντι 1,128 δισ. ευρώ το 2011). Η σημαντική αυτή αύξηση θα προέλθει κυρίως από την είσπραξη του ΕΤΑΚ 2009 και του φόρου ακίνητης περιουσίας, τη μείωση του αφορολόγητου ορίου στον ΦΑΠ αλλά και την αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, που θα πυροδοτήσει αυξήσεις στο ειδικό τέλος ηλεκτροδοτούμενων κτισμάτων του έτους 2012, στον ΦΑΠ, στους φόρους μεταβίβασης δωρεών, κληρονομιών και γονικών παροχών, σε τεκμήρια διαβίωσης, συμβολαιογραφικά και δικηγορικά έξοδα που επιβαρύνουν τα συμβόλαια μεταβιβάσεων ακινήτων.
• Φόροι κατανάλωσης. Το προσχέδιο προβλέπει αύξηση της τάξης των 269 εκατ. ευρώ (2,69%), πρόβλεψη ωστόσο που κάθε άλλο παρά ασφαλής μπορεί να θεωρηθεί, καθώς συναρτάται άμεσα από το ύψος της ύφεσης. Βέβαιοι, πάντως, παράγοντες που «προστατεύουν» την αύξηση είναι η εξίσωση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης, αλλά και η νέα αναπροσαρμογή του ΕΦΚ στα καπνικά προϊόντα.
Δαπάνες
Στο ποσό των 5,5 δισ. ευρώ εκτιμάται η εξοικονόμηση του προϋπολογισμού από το «κούρεμα» μισθών, συντάξεων, κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων, καθώς και των καταναλωτικών δαπανών. Ειδικότερα, μεταξύ άλλων:
• Ποσό ύψους 1,57 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα προέλθει από τις μειώσεις κατά 8,5%-40% των αποδοχών των 450.000 πολιτικών δημοσίων υπαλλήλων, που θα ξεκινήσουν από το Νοέμβριο του 2011 και θα ισχύσουν ολόκληρο το 2012. Η μισθολογική δαπάνη των πολιτικών υπαλλήλων προβλέπεται να μειωθεί κατά 1,037 δισ. ευρώ ή κατά 5,6% και να περιοριστεί σε 10,22 δισ. ευρώ το 2012, ενώ τα κονδύλια συνολικού ύψους 528 εκατ. ευρώ που είχαν διατεθεί πέρυσι για την καταβολή ειδικών και κλαδικών επιδομάτων (ΔΙΒΕΕΤ εφοριακών, εργαζομένων στην ΕΛΣΤΑΤ, στο Ελεγκτικό Συνέδριο, στο ΚΕΠΕ, στο ΔΕΤΕ τελωνειακών κτλ.) δεν προβλέπονται για το 2012, καθώς καταργούνται με το νέο μισθολόγιο.
• Ποσό 3 δισ. ευρώ θα εξοικονομηθεί από τις μειώσεις στις κύριες συντάξεις του ΙΚΑ, του ΟΑΕΕ, του ΝΑΤ και του ΟΓΑ. Συγκεκριμένα, 1,54 δισ. ευρώ θα ψαλιδιστεί από τις συντάξεις του ΙΚΑ, 1,24 δισ. ευρώ από τις συντάξεις του ΟΓΑ, 130 εκατ. ευρώ από τις συντάξεις του ΝΑΤ και 91 εκατ. ευρώ από τις συντάξεις του ΟΑΕΕ. Επιπλέον, 264 εκατ. ευρώ θα περικοπούν από την επιχορήγηση του ΟΑΕΔ λόγω της επιβολής εισοδηματικών και άλλων κριτηρίων και 175 εκατ. ευρώ από τους χαμηλοσυνταξιούχους που λαμβάνουν το ΕΚΑΣ.
Δημόσιο χρέος
Την ίδια ώρα δραματική είναι η εικόνα που εμφανίζει η εξέλιξη του δημόσιου χρέους, το οποίο σύμφωνα με τα στοιχεία του προσχεδίου πραγματοποιεί το 2011 άλμα κατά 19,1% του ΑΕΠ σε σχέση με το 2010 και διαμορφώνεται στο 161,8% του ΑΕΠ ή σε 356,520 δισ. ευρώ! Η ανοδική του πορεία θα συνεχιστεί και το 2012, καθώς προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 371,920 δισ. ευρώ ή 172,7% του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 10,9% του ΑΕΠ. Έντονα ανοδικά κινούνται και οι εκτιμήσεις για τις δαπάνες πληρωμής τόκων δημόσιου χρέους. Έτσι, μέσα στην τελευταία πενταετία έχει διπλασιαστεί η δαπάνη για τόκους, με αποτέλεσμα το 2012 να δαπανηθεί περίπου το 8,3% του ΑΕΠ (17,9 δισ. ευρώ), από 4,3% που δαπανήθηκε το 2007.
Υπερφορολόγηση
Το μεγαλύτερο τμήμα των εσόδων του νέου προϋπολογισμού θα προέλθει από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων και από τη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας, η αύξηση της οποίας θα ξεπεράσει το 235% (!) σε σχέση με το τρέχον έτος. Ειδικότερα, τα καθαρά έσοδα του προϋπολογισμού θα φτάσουν τα 54,2 δισ. ευρώ το 2012 έναντι 51,6 δισ. ευρώ φέτος, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 5,1% Τα έσοδα του νέου προϋπολογισμού θα προέλθουν από τις παρακάτω πηγές:
• Τα φυσικά πρόσωπα θα κληθούν να καταβάλουν φόρους εισοδήματος αυξημένους κατά 30,88%, από 8,33 σε 10,9 δισ. ευρώ, την ίδια ώρα που οι μεγάλες επιχειρήσεις θα δουν τις επιβαρύνσεις τους να μειώνονται κατά 22%, από 2,76 δισ. ευρώ σε 2,157 δισ. ευρώ. Η πρόσθετη επιβάρυνση ύψους 2,572 δισ. ευρώ προκύπτει από:
– Τη μείωση του αφορολόγητου ορίου από τα 12.000 ευρώ στα 5.000 ευρώ για τους έχοντες ηλικία άνω των 30 ετών και τους συνταξιούχους μέχρι 65 ετών και στα 9.000 ευρώ για τους νέους μέχρι 30 ετών, τους άνεργους και τους συνταξιούχους άνω των 65 ετών.
– Την κατάργηση του μέτρου της έκπτωσης φόρου σε ποσοστό 10% επί του επιπλέον ποσού από το αφορολόγητο που συγκεντρώνεται με την προσκόμιση αποδείξεων.
– Τις περικοπές των υπόλοιπων εκπτώσεων δαπανών από το φόρο εισοδήματος.
– Την αύξηση των τεκμηρίων διαβίωσης κατά 10% έως 70% για τις κατοικίες, τα Ι.Χ. αυτοκίνητα, τα σκάφη αναψυχής και τις πισίνες.
– Την επιβολή ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης 1% και στους έχοντες εισοδήματα από 5.000 έως 12.000 ευρώ, τη συνέχιση της επιβολής της εισφοράς αυτής στους έχοντες εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ και την επιβολή αυξημένων τελών επιτηδεύματος σε επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες.
• Φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας. Οι επιπλέον εισπράξεις από τις πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις των ακινήτων ανέρχονται στα 2,65 δισ. ευρώ. Συνολικά δε η αύξηση των φόρων που επιβαρύνουν την ακίνητη περιουσία φτάνει το 235,2% σε σχέση με το 2011 (3,78 δισ. ευρώ το 2012 έναντι 1,128 δισ. ευρώ το 2011). Η σημαντική αυτή αύξηση θα προέλθει κυρίως από την είσπραξη του ΕΤΑΚ 2009 και του φόρου ακίνητης περιουσίας, τη μείωση του αφορολόγητου ορίου στον ΦΑΠ αλλά και την αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, που θα πυροδοτήσει αυξήσεις στο ειδικό τέλος ηλεκτροδοτούμενων κτισμάτων του έτους 2012, στον ΦΑΠ, στους φόρους μεταβίβασης δωρεών, κληρονομιών και γονικών παροχών, σε τεκμήρια διαβίωσης, συμβολαιογραφικά και δικηγορικά έξοδα που επιβαρύνουν τα συμβόλαια μεταβιβάσεων ακινήτων.
• Φόροι κατανάλωσης. Το προσχέδιο προβλέπει αύξηση της τάξης των 269 εκατ. ευρώ (2,69%), πρόβλεψη ωστόσο που κάθε άλλο παρά ασφαλής μπορεί να θεωρηθεί, καθώς συναρτάται άμεσα από το ύψος της ύφεσης. Βέβαιοι, πάντως, παράγοντες που «προστατεύουν» την αύξηση είναι η εξίσωση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης, αλλά και η νέα αναπροσαρμογή του ΕΦΚ στα καπνικά προϊόντα.
Δαπάνες
Στο ποσό των 5,5 δισ. ευρώ εκτιμάται η εξοικονόμηση του προϋπολογισμού από το «κούρεμα» μισθών, συντάξεων, κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων, καθώς και των καταναλωτικών δαπανών. Ειδικότερα, μεταξύ άλλων:
• Ποσό ύψους 1,57 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα προέλθει από τις μειώσεις κατά 8,5%-40% των αποδοχών των 450.000 πολιτικών δημοσίων υπαλλήλων, που θα ξεκινήσουν από το Νοέμβριο του 2011 και θα ισχύσουν ολόκληρο το 2012. Η μισθολογική δαπάνη των πολιτικών υπαλλήλων προβλέπεται να μειωθεί κατά 1,037 δισ. ευρώ ή κατά 5,6% και να περιοριστεί σε 10,22 δισ. ευρώ το 2012, ενώ τα κονδύλια συνολικού ύψους 528 εκατ. ευρώ που είχαν διατεθεί πέρυσι για την καταβολή ειδικών και κλαδικών επιδομάτων (ΔΙΒΕΕΤ εφοριακών, εργαζομένων στην ΕΛΣΤΑΤ, στο Ελεγκτικό Συνέδριο, στο ΚΕΠΕ, στο ΔΕΤΕ τελωνειακών κτλ.) δεν προβλέπονται για το 2012, καθώς καταργούνται με το νέο μισθολόγιο.
• Ποσό 3 δισ. ευρώ θα εξοικονομηθεί από τις μειώσεις στις κύριες συντάξεις του ΙΚΑ, του ΟΑΕΕ, του ΝΑΤ και του ΟΓΑ. Συγκεκριμένα, 1,54 δισ. ευρώ θα ψαλιδιστεί από τις συντάξεις του ΙΚΑ, 1,24 δισ. ευρώ από τις συντάξεις του ΟΓΑ, 130 εκατ. ευρώ από τις συντάξεις του ΝΑΤ και 91 εκατ. ευρώ από τις συντάξεις του ΟΑΕΕ. Επιπλέον, 264 εκατ. ευρώ θα περικοπούν από την επιχορήγηση του ΟΑΕΔ λόγω της επιβολής εισοδηματικών και άλλων κριτηρίων και 175 εκατ. ευρώ από τους χαμηλοσυνταξιούχους που λαμβάνουν το ΕΚΑΣ.
Ενιαίο μισθολόγιο
«Κούρεμα» μέχρι και 40% θα υποστούν στις αποδοχές τους τα «ρετιρέ» του Δημοσίου και των ΔΕΚΟ, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις που προωθεί η κυβέρνηση για το ενιαίο μισθολόγιο. Ειδικότερα, ο βασικός μισθός προτείνεται να ξεκινάει από τα 780 ευρώ και να φτάνει τα 2.097 ευρώ, με ανώτατο όριο τα 3.000 ευρώ, στον οποίο θα περιλαμβάνονται ο βασικός μισθός και τα επιδόματα που θα απομείνουν (οικογενειακό, παραμεθόριων περιοχών και επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας). Παράλληλα, θεσπίζονται δύο νέα επιδόματα: το επίδομα ευθύνης για προϊσταμένους (από 250 έως 700 ευρώ) και το πριμ παραγωγικότητας, το οποίο θα χορηγείται ως προσαύξηση κάθε χρόνο σε όσους υπαλλήλους πετυχαίνουν ή υπερβαίνουν το 90% των στόχων απόδοσης που έχουν τεθεί.
«Κούρεμα» μέχρι και 40% θα υποστούν στις αποδοχές τους τα «ρετιρέ» του Δημοσίου και των ΔΕΚΟ, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις που προωθεί η κυβέρνηση για το ενιαίο μισθολόγιο. Ειδικότερα, ο βασικός μισθός προτείνεται να ξεκινάει από τα 780 ευρώ και να φτάνει τα 2.097 ευρώ, με ανώτατο όριο τα 3.000 ευρώ, στον οποίο θα περιλαμβάνονται ο βασικός μισθός και τα επιδόματα που θα απομείνουν (οικογενειακό, παραμεθόριων περιοχών και επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας). Παράλληλα, θεσπίζονται δύο νέα επιδόματα: το επίδομα ευθύνης για προϊσταμένους (από 250 έως 700 ευρώ) και το πριμ παραγωγικότητας, το οποίο θα χορηγείται ως προσαύξηση κάθε χρόνο σε όσους υπαλλήλους πετυχαίνουν ή υπερβαίνουν το 90% των στόχων απόδοσης που έχουν τεθεί.
Από τις ρυθμίσεις του ενιαίου μισθολογίου αναμένεται να θιγούν περί τους 100.000 υψηλόμισθους υπαλλήλους σε Δημόσιο και ΔΕΚΟ, ενώ, αντίθετα, περίπου 70.000 χαμηλόμισθοι (κυρίως στα υπουργεία Άμυνας, Παιδείας, Θαλασσίων Υποθέσεων) δεν αποκλείεται να δουν αυξήσεις μέχρι και 150 ευρώ μηνιαίως. Το υπόλοιπο 80% θα υποστεί μικρές αυξομειώσεις. Οι μεγαλύτεροι χαμένοι θα είναι οι εργαζόμενοι υποχρεωτικής και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης των «ευγενών» υπουργείων (Οικονομικών, Δικαιοσύνης, Εσωτερικών, Εξωτερικών κτλ.), που λαμβάνουν πολύ υψηλά επιδόματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι υπάλληλος του υπουργείου Οικονομικών με 14 χρόνια προϋπηρεσία θα υποστεί μείωση κατά 40%, καθώς οι μηνιαίες αποδοχές του θα περιοριστούν σε 1.372 ευρώ, από 2.303 ευρώ που είναι σήμερα.
Στην περίπτωση που προκύπτει αύξηση, εφόσον αυτή δεν υπερβαίνει τα 50 ευρώ μηνιαίως, θα καταβάλλεται αμέσως. Σε διαφορετική περίπτωση, τμηματικά.
Στην περίπτωση που προκύπτει αύξηση, εφόσον αυτή δεν υπερβαίνει τα 50 ευρώ μηνιαίως, θα καταβάλλεται αμέσως. Σε διαφορετική περίπτωση, τμηματικά.
Free Sunday (Γιώργος Τριανταφύλλου)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου