Σταθερή πορεία προς τη χρεοκοπία!

Η επιβολή του νέου φόρου στα ακίνητα δεν αλλάζει τη δημοσιονομική, οικονομική δυναμική. Με βάση τις τελευταίες εκτιμήσεις των ειδικών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εγκαταλείπεται ο στόχος για δημοσιονομικό έλλειμμα 7,5% του ΑΕΠ το 2011 και διατυπώνεται η άποψη ότι το έλλειμμα θα είναι της τάξης του 9,5% του ΑΕΠ.

Η διατήρηση του δημοσιονομικού ελλείμματος

σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα επιταχύνει την πορεία προς την υπερχρέωση και τη στάση πληρωμών. Προς τα τέλη του 2011 το δημόσιο χρέος θα ξεπεράσει το 150% του ΑΕΠ και προς τα τέλη του 2012 θα σπάσει και το φράγμα του 160% του ΑΕΠ. Εάν προσθέσουμε στα παραπάνω το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο υπερβαίνει το 10% του ΑΕΠ, έχουμε όλα τα στοιχεία που μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η χρεοκοπία του ελληνικού Δημοσίου είναι θέμα χρόνου.

Η δυναμική
Στην οικονομία βέβαια δεν έχουν τόσο σημασία τα βασικά στατιστικά στοιχεία όσο η δυναμική που εκδηλώνεται. Στη φάση που βρισκόμαστε η οικονομική δυναμική είναι εξαιρετικά αρνητική και προετοιμάζει δυσάρεστες εξελίξεις.

Η κυβέρνηση αδυνατεί να περιορίσει τις δαπάνες του Δημοσίου για να δοθεί μια κάποια ανάσα στην πραγματική οικονομία. Η επιδείνωση της δημοσιονομικής κρίσης επιδρά άμεσα στον τραπεζικό τομέα, ο οποίος μοιάζει αποσταθεροποιημένος. Η ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος περιορίζεται συνεχώς, γεγονός που δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα στη λειτουργία του ιδιωτικού τομέα. Τα φαινόμενα ύφεσης ενισχύονται, στέλνοντας τα ποσοστά ανεργίας στα ύψη. Τα εισπρακτικά μέτρα που παίρνει η κυβέρνηση τής εξασφαλίζουν κάποια χρονικά περιθώρια για να συνεννοηθεί καλύτερα με τους πιστωτές του ελληνικού Δημοσίου, προετοιμάζουν όμως ένα νέο γύρο λουκέτων, ύφεσης, δημοσιονομικής αστοχίας και συμπληρωματικών μέτρων.

Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου δεν υπάρχουν καλά οικονομικά νέα. Η αύξηση του αριθμού των τουριστών δεν οδήγησε σε ανάλογη αύξηση του τουριστικού συναλλάγματος. Τα συνολικά έσοδα του τουριστικού τομέα εξακολουθούν να βρίσκονται κάτω από το επίπεδο του 2008, ενώ το μεγαλύτερο μέρος από αυτά κινεί την παραοικονομία αντί να συμβάλλει στη δημοσιονομική εξυγίανση. Ακόμη και η εντυπωσιακή άνοδος των εξαγωγών οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αλλαγή του τρόπου υπολογισμού τους. Από 1η Ιανουαρίου 2011 υπολογίζονται ως εξαγωγές οι ανεφοδιασμοί πλοίων και αεροσκαφών με καύσιμα. Έτσι, παρουσιάζεται αύξηση των εξαγωγών πετρελαιοειδών της τάξης του 35-40%, ενώ η αύξηση όλων των άλλων βιομηχανικών προϊόντων είναι της τάξης του 10%-15%. Είναι φανερό ότι η πολιτική που εφαρμόζεται δεν έχει ενισχύσει επαρκώς τη διεθνή ανταγωνιστικότητα των προϊόντων μας, ενώ δεν αποκλείεται πίσω από την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των εξαγωγών πετρελαιοειδών να βρίσκεται ένα ακόμη μεγάλο φορολογικό κόλπο υπέρ συγκεκριμένων επιχειρηματικών συμφερόντων και σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος.

Οι αποκλίσεις
Έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα θα μεγαλώσουν οι αποκλίσεις από τους στόχους του κρατικού προϋπολογισμού του 2011 και του Μεσοπρόθεσμου Οικονομικού Προγράμματος, που καλύπτει την περίοδο μέχρι το 2014. Η διαμάχη που έχει ξεσπάσει στους κόλπους της ΕΛΣΤΑΤ μάς προειδοποιεί ότι τα greek statistics θα αποδειχθούν και αυτή τη φορά εντελώς αναξιόπιστα.
Τους τελευταίους μήνες του 2011 θα αυξηθούν τα έσοδα του Δημοσίου εξαιτίας της επιχείρησης «σοκ και δέος» που εφαρμόζεται στη φορολογία, θα εμφανιστούν όμως νέες τεράστιες «μαύρες τρύπες» εξαιτίας της αδυναμίας της κυβέρνησης να επεξεργαστεί και να εφαρμόσει ολοκληρωμένη οικονομική πολιτική.

Οι δαπάνες των ασφαλιστικών ταμείων, των νοσοκομείων του ΕΣΥ και του ΟΑΕΔ σημειώνουν αλματώδη αύξηση εξαιτίας της μαζικής συνταξιοδότησης δημοσίων υπαλλήλων, της έλλειψης διαχειριστικού ελέγχου στο ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό σύστημα, της μεγάλης αύξησης της ανεργίας και των σχετικών επιδομάτων. Παράλληλα, η βαθύτερη ύφεση θα μεγαλώσει την υστέρηση στα έσοδα, η οποία δεν θα καλυφθεί πλήρως από την ισοπεδωτική έκτακτη φορολογία.

Η οικονομική πολιτική που εφαρμόζεται έχει όλα τα χαρακτηριστικά των «θυσιών χωρίς ελπίδα» και παραπέμπει σε ανέκδοτα της περιόδου Γιέλτσιν, όπου, όπως εξηγούσαν οι επικριτές του Ρώσου προέδρου, η πολιτική που εφάρμοζε δεν ήταν «θεραπεία σοκ», αλλά «το σοκ χωρίς τη θεραπεία».

Η πρόγνωση
Οι Ευρωπαίοι εταίροι και το ΔΝΤ θα αποδεσμεύσουν την 6η δόση του δανείου των 110 δισ. ευρώ για να αποφύγουν τα χειρότερα. Δεν έχουν πειστεί για την ικανότητα της κυβέρνησης Παπανδρέου να εφαρμόσει την πολιτική που έχει συμφωνηθεί, έχουν καταλήξει όμως στο συμπέρασμα ότι ενδεχόμενη ελληνική κατάρρευση θα οδηγούσε σε ευρωπαϊκό ντόμινο. Η υποβάθμιση από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης των γαλλικών τραπεζών που έχουν μεγάλη έκθεση στον ελληνικό κίνδυνο αλλά και η ανοδική τάση των επιτοκίων δανεισμού του ιταλικού Δημοσίου δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνείας. Ενδεχόμενη ελληνική πτώση θα έφερνε στις σημερινές συνθήκες την ευρωπαϊκή διάλυση.

Δεν υπάρχουν πάντως σοβαρές πιθανότητες να λειτουργήσει αποτελεσματικότερα η ελληνική οικονομία και να καλύψει η κυβέρνηση το χαμένο έδαφος του μνημονίου και του μεσοπρόθεσμου προγράμματος. Ο κ. Παπανδρέου και οι συνεργάτες του δεν μπόρεσαν να φέρουν θετικό οικονομικό και δημοσιονομικό αποτέλεσμα όταν ήταν πολιτικά πανίσχυροι, αποκλείεται λοιπόν να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους σε συνθήκες εμφανούς πολιτικής και εκλογικής αδυναμίας. Η επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας παραμένει άλυτος γρίφος. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι διατυπώνεται επίσημα η πρόγνωση ότι η πτώση του ΑΕΠ θα ξεπεράσει το 5% το 2011, ενώ η ανάκαμψη θα πρέπει να περιμένει μέχρι το 2013. Για το 2012 προβλέπεται μείωση του ΑΕΠ κατά 1,5-2%.

Αρκεί να θυμίσουμε ότι στο ξεκίνημα της εφαρμογής του μνημονίου, το Μάιο του 2010, ο στόχος της ελληνικής κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν να ξεκινήσει η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας στα τέλη του 2011, μαζί με την κάλυψη των δανειακών αναγκών του ελληνικού Δημοσίου στην ελεύθερη αγορά. Οι εξωπραγματικά αισιόδοξες προγνώσεις αναδεικνύουν, σε σύγκριση με τη σκληρή πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί, την παταγώδη αποτυχία της πολιτικής του μνημονίου και την κατάρρευση της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης Παπανδρέου.

Απομόνωση
Είναι πλέον βέβαιο ότι η ελληνική οικονομία δεν πρόκειται να ανακάμψει πριν από το 2013 και πως στη διάρκεια του επόμενου χρόνου το ελληνικό δημόσιο χρέος θα αγγίξει το 170% του ΑΕΠ, στατιστικό όριο πέρα από το οποίο θεωρείται μη διαχειρίσιμο και μη βιώσιμο.
Οι Ευρωπαίοι εταίροι έχουν αρχίσει να προετοιμάζουν εναλλακτικά σχέδια, ώστε όταν φτάσει το ελληνικό Δημόσιο στην αναπόφευκτη στάση πληρωμών να αποτραπεί η αποσταθεροποίηση του δοκιμαζόμενου ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος και της ίδιας της Ευρωζώνης. Επιδίωξή τους είναι μία όσο το δυνατόν πιο ομαλή ελληνική χρεοκοπία. Εάν κρίνουμε πάντως από τις μέχρι τώρα επιδόσεις τους, συνήθως παρακολουθούν τις αρνητικές εξελίξεις αντί να τις διαμορφώνουν σε θετική κατεύθυνση. Εδώ που έχουμε φτάσει, το καλύτερο σενάριο έχει να κάνει με την ελεγχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, ενώ το αρνητικό σενάριο περιλαμβάνει και την αναγκαστική επιστροφή στο εθνικό νόμισμα.

΅Γ. Κυρτσος''